Trường PTDT Nội trú Nam Trà My

Để một hạt giống phát triển thành cây là cả một quá trình chắt chiu gồm nhiều công đoạn. Từ việc chọn hạt, rồi sàng lọc, trăm lấy mười, mười chọn một cho đến gieo hạt, hạt nảy mầm và phát triển thành cây con. Nếu ta có cái nhìn liên tưởng thì sẽ thấy rằng việc tuyển chọn và bồi dưỡng học sinh giỏi của trường PTDTNT Nam Trà My cũng vất vả không kém, nhiều công đoạn không kém.

Chắc từ khâu sàng lọc

Trường có 3 lớp khối 9, với 84 học sinh. Mỗi em là một cá thể khác nhau, có những mặt mạnh, mặt yếu khác nhau, năng lực sở trường khác nhau. Đôi khi cái tiềm năng, cái sở trường ấy tồn tại ở dạng tiềm ẩn, chưa được bộc lộ. Theo quan điểm của M.Navoki (học giả người Mĩ): "Bất kì ai cũng có sức mạnh tiềm tàng về một lĩnh vực nào đó, một dạng năng lực ẩn tàng, là người thầy phải biết khơi nguồn tiềm năng ấy". Nhưng việc khơi nguồn đâu phải dễ, khi cuộc sống của một học sinh dân tộc nội trú còn khó khăn quá, còn thiếu thốn quá, bao nhiêu vấn đề vây lấy các em, nhiều khi khiến các em quên mất mình có năng lực gì, mình có thế mạnh gì.

Nhận thức rõ điều này, ngay từ đầu năm học, BGH nhà trường đã chỉ đạo từng giáo viên bộ môn phải chú ý hơn, quan tâm hơn đến việc phát hiện năng lực từng em học sinh. Bởi đôi khi, chỉ biểu hiện nhỏ cũng bộc lộ được năng lực sở trường của các em để từ đó có sự định hướng cho phù hợp. Thực tế cho thấy, những học sinh có năng khiếu là những học sinh có lời giải (hay câu hỏi) khác với thầy và các bạn, nó có thể còn dài dòng và lủng củng nhưng có sự phát hiện vấn đề. Có những học sinh lại có kiểu ghi chép rất lạ, không giống những gì giáo viên ghi trên bảng, nhưng khi ta đọc kĩ cách ghi ấy thì lại vừa đủ kiến thức của bài, lại vừa có sự ghi nhớ độc đáo của cá nhân học sinh. Điều này đòi hỏi giáo viên phải có kĩ năng quan sát nhạy bén để phát hiện sớm tài năng. Theo từ ngữ của nhà nông, thì chúng ta có thể tạm gọi đây là khâu chọn hạt giống. Nhưng không phải bất kì hạt giống nào cũng nảy mầm phát triển thành cây, cũng như muốn có được hạt giống tốt thì phải có sự sàng lọc lần nữa. Thế nên, song song với quá trình định hướng năng lực cho học sinh thì việc tổ chức một kì thi học sinh giỏi ở trường là điều tất yếu.

Thầy giáo Hồ Minh Vương, Phó Trưởng ban Tổ chức phát biểu khai mạc và thông qua 

Quy chế Kỳ thi Học sinh giỏi lớp 9 năm học 2014 - 2015

Giữa tháng 10, nhà trường đã tổ chức Kì thi Học sinh giỏi khối 9. Đây là năm đầu tiên nhà trường tổ chức thi. Các em học sinh lớp 9 tham gia thi ở 3 môn: Toán, Ngữ văn và Tiếng Anh. Thí sinh đăng kí dự thi phải đáp ứng được 3 điều kiện: (1) kết quả năm học 2013-2014: Học lực phải đạt loại Khá trở lên; (2) Hạnh kiểm phải đạt loại Tốt; (3) môn đăng kí dự thi phải đạt điểm trung bình 6.5 trở lên. Và thí sinh chỉ được đăng kí một môn duy nhất. Theo kết quả thống kê, môn Tiếng Anh có 5 thí sinh dự thi, chiếm 5.95%, môn Ngữ văn có 6 thí sinh dự thi, chiếm 7.14%, môn Toán có 7 thí sinh, chiếm 8.3%.

Và để tạo điều kiện cho kì thi đạt kết quả cao, Hội đồng thi đã bố trí 3 phòng thi, huy động 10 thầy cô làm công tác coi thi, chấm thi. Theo quy chế, đề thi các môn được ra dưới hình thức đề tự luận, riêng môn Tiếng Anh thì tự luận kết hợp trắc nghiệm. Thời gian làm bài các môn Toán, Ngữ văn là 90 phút, Tiếng Anh là 60 phút.

Vững từ khâu bồi dưỡng

Người ta thường nói "Đất tốt trồng cây rườm rà, đất xấu trồng cây khẳng khiu", nếu so với học sinh ở thành phố thì các em học sinh dân tộc nội trú thật không đủ điều kiện về phương tiện lẫn môi trường học tập cho thật hoàn hảo. Nhưng không phải đất xấu thì cây không có khả năng để phát triển tốt. Bằng chứng là trong những năm qua, nhiều học sinh của trường PTDTNT Nam Trà My thi Học sinh giỏi cấp huyện, thi Hùng biện tiếng Anh cấp tỉnh....đạt nhiều giải cao. Điều này một phần là nhờ sự nỗ lực vượt khó vươn lên của các em học sinh, một phần là nhờ sự dạy dỗ tận tình của thầy cô- những người vun cây tưới quả. Tuy kết quả thi học sinh giỏi còn thấp, nhiều bài thi còn dưới điểm trung bình, nhưng không vì vậy mà thầy và trò trường PTDTNT Nam Trà My nhụt chí. Bởi qua kì thi, nhiều hạt giống tài năng đã được phát hiện, như em Phan Thị Cẩm Thanh, lớp 9/3 đạt giải Nhì môn Toán, em Phùng Trà My- lớp 9/1 đạt giải Nhì môn Tiếng Anh...

Theo Từ điển Giáo dục học (2001), bồi dưỡng được định nghĩa như sau: "Bồi dưỡng là quá trình trang bị thêm kiến thức, kỹ năng nhằm mục đích nâng cao và hoàn thiện năng lực hoạt động trong các lĩnh vực cụ thể". Bồi dưỡng học sinh giỏi là chủ động tạo ra môi trường và những điều kiện thích hợp cho người học phát huy cao độ nội lực của mình, đi đôi với việc tiếp nhận một cách thông minh, hiệu quả ngoại lực (người thầy có vai trò quan trọng hàng đầu trong môi trường có tính ngoại lực); mà cốt lõi là giúp cho người học về phương pháp, biết cách học, cách nghiên cứu, cách tư duy, cách tự đánh giá, tận dụng phương tiện hiện đại nhất để tìm kiếm, thu thập và xử lý thông tin để tự học, tự bồi dưỡng. Mục đích của việc bồi dưỡng học sinh giỏi được quy định rõ ràng trong điều I – Quy chế thi HSG quốc gia chính là: "Động viên, khích lệ những học sinh học giỏi và các giáo viên dạy giỏi; góp phần thúc đẩy việc cải tiến, nâng cao chất lượng dạy và học, chất lượng của công tác quản lý, chỉ đạo của các cấp quản lý giáo dục; đồng thời nhằm phát hiện học sinh có năng khiếu về môn học để tiếp tục bồi dưỡng ở cấp học cao hơn, nhằm đào tạo nhân tài cho đất nước".

Để có được một đội tuyển học sinh giỏi thật chất lượng, ngay sau khi có kết quả thi học sinh giỏi, nhà trường đã bắt tay ngay vào việc tổ chức dạy bồi dưỡng cho học sinh. Bởi nếu chúng ta không chăm lo gợi mở niềm say mê học tập, tạo môi trường tốt và định hướng sớm cho học sinh học tập, nghiên cứu, thì dù có được trời phú cho một đầu óc minh mẫn, những chồi non này cũng sẽ bị mai một hoặc không phát triển nổi. Hiểu được tầm quan trọng của việc bồi dưỡng nên đội ngũ giáo viên dạy bồi dưỡng của trường đều là những thầy cô giỏi, nhiều năm liền đạt danh hiệu Giáo viên dạy giỏi cấp trường, cấp huyện như cô Nguyễn Thị Nhung - giáo viên dạy giỏi cấp huyện, cấp cụm các trường PTDTNT toàn tỉnh (bồi dưỡng môn Tiếng Anh) thầy giáo Hồ Minh Vương – Phó hiệu trưởng nhà trường, giáo viên dạy giỏi cấp huyện (bồi dưỡng môn Ngữ văn), thầy giáo Nguyễn Thanh Lâm – Giáo viên dạy giỏi cấp trường (bồi dưỡng môn Toán). Qua đó, chúng ta thấy rằng, nhà trường chẳng những quan tâm từ khâu tuyển chọn, tổ chức thi, mà đến khâu bồi dưỡng cũng đầu tư không kém.

Nơi hạt giống nảy mầm

Ông cha ta có câu: "Hiền tài là nguyên khí của quốc gia". Vì vậy bồi dưỡng học sinh giỏi là bước đi đầu tiên để đào tạo nhân tài cho đất nước và là nhiệm vụ quan trọng của ngành giáo dục. Với ý nghĩa đó, trong những năm qua, trường PTDTNT Nam Trà My đã luôn chú trọng đến công tác phát hiện và bồi dưỡng học sinh giỏi và đã đạt được nhiều thành tích đáng tự hào và góp phần không nhỏ vào thành tích chung của giáo dục huyện nhà.

Em Phan Thị Cẩm Thanh, lớp 9/3- từng đạt giải cao trong các kỳ thi, phát biểu cảm nghĩ tại buổi Khai mạc

Các thầy, cô giáo Ban Tổ chức, Ban Giám khảo, Hội đồng Coi thi cùng các thí sinh dự thi

Từ mái trường PTDTNT Nam Trà My, bao nhiêu ước mơ đã được chắp cánh, bao nhiêu tài năng đã tỏa sáng,... Và bao nhiêu hạt giống lại được tiếp tục nảy mầm.

Năm học này, với niềm đam mê, sự nỗ lực của học sinh, với lòng yêu nghề, sự tận tâm hết lòng của thầy, cô giáo; chúng ta có quyền kì vọng vào đội tuyển Học sinh giỏi lớp 9 sẽ gặt hái được nhiều thành tích, mặc dù phía trước còn lắm chông gai.

Mai Thị Xí